5/10/2010
5/09/2010
5/05/2010
OS UZBECOS:::
O pobo uzbeco tomou parte activa na creación do imperio mongol de Gengis Khan. O seu espírito de xinetes indomables perdura en moitos dos seus costumes.
Situación: 1,403,000 en Afganistán (1991 WA), 1981 en Turquía (1982 SIL) 16.800.000 en Uzbekistán (1998 Encarta) Lingua: Altaica, Turko
A maioría das terras de Uzbekistán dedícanse ao cultivo do algodón. O pobo uzbeco é coñecido pola dominación que os seus guerreiros exerceron fai moitos anos sobre Asia Central. Os seus mesmos xinetes invadiron Rusia ao mando do mítico mongol Gengis Khan. Pero a súa orixe remóntase séculos atrás, a unha época en que pobos nómadas indoeropeos como os escitas ou kushan extenderon os seus dominios desde China. Máis tarde os mongois adoptarían a súa mesma forma de vida nómada e crearían un imperio en que os uzbecos xogaron un importante papel.
A dominación mongola era mantida pola Horda "de Ouro", agrupación de guerreiros uzbecos que mantiveron a hexemonía en Asia Central e o sur de Rusia, ata ben entrado o século XVII.
As guerras que asolaron a zona durante o século XIX, enfrontando á Rusia zarista e a Inglaterra vitoriana provocaron que Rusia absorbese á poboación uzbeca, non sen que esta continuásese rebelando ata o século XX. Un dos métodos que os rusos empregaron para conseguir someter aos uzbecos, foi a alianza cos seus inimigos tradicionais: os tayik (ou tayikos). Finalmente os orgullosos guerreiros de antano tiveron que someterse, ou exiliarse a países veciños como Afganistán.
Hoxe en día a maior parte desta poboación vive en Uzbekistán, onde traballan en granxas ou cooperativas da época soviética. As súas casas tradicionais, cadradas e de adobe, foron adoptadas tamén por moitos dos tayik afgáns. A convivencia entre estas dúas poboacións varía en Afganistán segundo as zonas, pero en xeral unha das étnias ostenta o poder mediante os seus terratenentes e a outra traballa para eles e entrega gran parte das colleitas en forma de impostos.
Os poboados habitados por uzbecos e tayikos, caracterízanse pola súa segregación. Viven en barrios separados e raros vez se relacionan entre si. Nas cidades a convivencia é máis aberta. No referente aos matrimonios, cada vez hai maior flexibilidade étnica, aínda que a primeira muller dun home tayik ou uzbeco sempre ten que ser de seu mesmo grupo.
Moitos uzbecos de Afganistán dedicábanse hai uns anos ao comercio de caravanas ou á artesanía que vendían nos bazares da rúa. Nas zonas dominadas por tayikos os oficios que lles correspondían eran máis humildes, como os de carniceiro ou ferreiro.
Nos últimos anos, as cousas cambiaron moito para os uzbecos afgáns. A férrea oposición á invasión rusa e ao réxime taliban converteúlles en aliados dos tayik e hazares para facer fronte á étnia pashtun maioritaria de que procedían os talibáns.
Pero moitas das súas tradicións permaneceron vivas. Conservan moitas crenzas chamanistas e animistas, aínda dentro da súa relixión musulmá. A miúdo un home considérase a encarnación dun animal, que se lle aparece en soños e revélalle o seu futuro. Por iso o mullah uzbeco adoita resultar unha mestura de xefe, bruxo e xamán.
Nas súas roupas aínda se aprecia a herdanza dos traxes nómadas como as súas típicas botas de coiro. Teñen ademais un deporte característico, o buzkashi, adoptado máis tarde por outros grupos, que xira arredor dunha cabra decaapupo. O xogo consiste en conseguir acadar unha cabra decaapupo que se acha nun punto central e levala ata outro punto marcado a uns km de alí. Dispútase dacabalo entre dous equipos. A proba pode parecer sinxela, pero hai que ter en conta que moitas veces participan miles de homes dacabalo, nunha maraña de po, látegos e golpes. A tradición di que durante o imperio mongol, o mesmo xogo se practicaba con prisioneiros de guerra.
Este deporte sintetiza os trazos da cultura uzbeca: a loita fera e individualista conxugada co espírito de solidariedade e colaboración. Son minoría en Afganistán e seguen intentando que a súa lingua, de orixe turca, sexa recoñecida ao mesmo nivel que o persa e o pashto. En uzbekistán, onde son a maioría da poboación, destacaron como promotores dunha autonomía que se conseguiu coa desintegración da URSS.
Situación: 1,403,000 en Afganistán (1991 WA), 1981 en Turquía (1982 SIL) 16.800.000 en Uzbekistán (1998 Encarta) Lingua: Altaica, Turko
A maioría das terras de Uzbekistán dedícanse ao cultivo do algodón. O pobo uzbeco é coñecido pola dominación que os seus guerreiros exerceron fai moitos anos sobre Asia Central. Os seus mesmos xinetes invadiron Rusia ao mando do mítico mongol Gengis Khan. Pero a súa orixe remóntase séculos atrás, a unha época en que pobos nómadas indoeropeos como os escitas ou kushan extenderon os seus dominios desde China. Máis tarde os mongois adoptarían a súa mesma forma de vida nómada e crearían un imperio en que os uzbecos xogaron un importante papel.
A dominación mongola era mantida pola Horda "de Ouro", agrupación de guerreiros uzbecos que mantiveron a hexemonía en Asia Central e o sur de Rusia, ata ben entrado o século XVII.
As guerras que asolaron a zona durante o século XIX, enfrontando á Rusia zarista e a Inglaterra vitoriana provocaron que Rusia absorbese á poboación uzbeca, non sen que esta continuásese rebelando ata o século XX. Un dos métodos que os rusos empregaron para conseguir someter aos uzbecos, foi a alianza cos seus inimigos tradicionais: os tayik (ou tayikos). Finalmente os orgullosos guerreiros de antano tiveron que someterse, ou exiliarse a países veciños como Afganistán.
Hoxe en día a maior parte desta poboación vive en Uzbekistán, onde traballan en granxas ou cooperativas da época soviética. As súas casas tradicionais, cadradas e de adobe, foron adoptadas tamén por moitos dos tayik afgáns. A convivencia entre estas dúas poboacións varía en Afganistán segundo as zonas, pero en xeral unha das étnias ostenta o poder mediante os seus terratenentes e a outra traballa para eles e entrega gran parte das colleitas en forma de impostos.
Os poboados habitados por uzbecos e tayikos, caracterízanse pola súa segregación. Viven en barrios separados e raros vez se relacionan entre si. Nas cidades a convivencia é máis aberta. No referente aos matrimonios, cada vez hai maior flexibilidade étnica, aínda que a primeira muller dun home tayik ou uzbeco sempre ten que ser de seu mesmo grupo.
Moitos uzbecos de Afganistán dedicábanse hai uns anos ao comercio de caravanas ou á artesanía que vendían nos bazares da rúa. Nas zonas dominadas por tayikos os oficios que lles correspondían eran máis humildes, como os de carniceiro ou ferreiro.
Nos últimos anos, as cousas cambiaron moito para os uzbecos afgáns. A férrea oposición á invasión rusa e ao réxime taliban converteúlles en aliados dos tayik e hazares para facer fronte á étnia pashtun maioritaria de que procedían os talibáns.
Pero moitas das súas tradicións permaneceron vivas. Conservan moitas crenzas chamanistas e animistas, aínda dentro da súa relixión musulmá. A miúdo un home considérase a encarnación dun animal, que se lle aparece en soños e revélalle o seu futuro. Por iso o mullah uzbeco adoita resultar unha mestura de xefe, bruxo e xamán.
Nas súas roupas aínda se aprecia a herdanza dos traxes nómadas como as súas típicas botas de coiro. Teñen ademais un deporte característico, o buzkashi, adoptado máis tarde por outros grupos, que xira arredor dunha cabra decaapupo. O xogo consiste en conseguir acadar unha cabra decaapupo que se acha nun punto central e levala ata outro punto marcado a uns km de alí. Dispútase dacabalo entre dous equipos. A proba pode parecer sinxela, pero hai que ter en conta que moitas veces participan miles de homes dacabalo, nunha maraña de po, látegos e golpes. A tradición di que durante o imperio mongol, o mesmo xogo se practicaba con prisioneiros de guerra.
Este deporte sintetiza os trazos da cultura uzbeca: a loita fera e individualista conxugada co espírito de solidariedade e colaboración. Son minoría en Afganistán e seguen intentando que a súa lingua, de orixe turca, sexa recoñecida ao mesmo nivel que o persa e o pashto. En uzbekistán, onde son a maioría da poboación, destacaron como promotores dunha autonomía que se conseguiu coa desintegración da URSS.
5/02/2010
4/29/2010
Os talibán, procedentes da etnia pashtun, instauraron en 1996 o réxime máis radical coñecido en Afganistán:::
Os talibán non son unha etnia propia, senón un grupo cultural formado sobre unha férrea base ideolóxico-relixiosa. Proceden da etnia pashtun, maioritaria en Afganistán. O movemento talibán xurdiu como resposta a un momento de enfrontamentos tribais no país, tras a retirada dos invasores soviéticos en 1898. O movemento criticaba a corrupción dos dirixentes e acusábaos de terse desviado do camiño do Islam.
Moitos integrantes dos talibán formáronse en escolas de Pakistán, de feito talibán significa “estudante do Islam ”. Estes estudantes elaboraron un programa que permitiría restaurar a paz en Afganistán, ademais de reforzar a lei islámica.
O movemento nacente foi apoiado e secundado pola maioría afgá, así como os residentes en Pakistán, que esperaban un período de paz e florecemento. Tras dez meses de asedio tomaron a capital, Kabul, o 26 de setembro de 1996. O presidente de Afganistán, Najibulá, foi asasinado e só nunhas poucas horas os novos dirixentes converteron os ideais de paz dos seus seguidores no sistema islámico máis radical do mundo.
Esta radicalización incluíu que as escolas foron pechadas – do mesmo xeito que a Universidade de Kabul -, as mulleres expulsadas dos seus postos de traballo, as televisións fosen estragadas e as fotografías prohibidas. Os homes debían deixarse medrar a barba e as mulleres foron obrigadas a utilizar a burka, cuxo uso ata o momento era optativa e non estaba estendido nas cidades.
As mulleres foron as grandes prexudicadas do novo sistema. Coa imposibilidade de desenvolver os seus antigos traballos como profesoras ou sanitarias, moitas delas fuxiron do seu país. Pero moitas outras quedáronse sometidas ás novas normas. Xa que os líderes talibán procedían das zonas rurais, onde a muller estaba moito máis relegada que nas cidades, impuxeron a sociedade que coñecían. No seu mundo a muller non tiña necesidade de estudar, e sempre fora cuberta en honor á tradición.
“ Prohíbense os vestidos elegantes e os adornos das mulleres nos hospitais. As mulleres están obrigadas a comportarse con dignidade, a camiñar con tranquilidade e absterse de mallar cos zapatos no chan pois produce ruído. Non se permite ás mulleres traballar en ningún campo, agás no sector médico. As que traballen nese sector non se sentarán nun vehículo ao lado do condutor. Ningunha muller afgá ten dereito a trasladarse nun mesmo vehículo con estranxeiros.”
Intelectuais musulmáns critican ao réxime talibán polo seu escaso coñecemento da historia afgá e do Corán. Os seus métodos, criticados en todo o mundo por islamistas recoñecidos, son os propios dun grupo fundamentalista obcecado con impor unhas normas propias, que non forman parte do Islam; aínda que eles se apoien na interpretación coránica para levaras a cabo.
Na historia de todos os países, sempre houbo grandes paradoxos. No caso dos talibán hai que mencionar que foi Estados Unidos quen alimentou o espírito radical deste movemento con armas, información e recrutamento para que fixesen fronte aos rusos. Tamén apoiou os radicais entre os anos 1994 e 1996, a través do seu aliado Pakistán e A Arabia saudita. A razón? Un importante gasoducto debía atravesar Afganistán e era necesaria a cooperación dos talibán.
Durante os primeiros anos de mandato taliban, moitas organizacións naceron para facerlles fronte, para criticar os seus métodos, para pedir axuda a occidente e erradicar a inxustiza, para denunciar o apoio gobernamental aos grupos terroristas. Poucos os escoitaron. Por desgraza, só despois do 11 de setembro (2001), co ataque a EUA, cobraron actualidade os talibán e mais aqules que levan anos denunciando a situación do pobo afgán.
Moitos integrantes dos talibán formáronse en escolas de Pakistán, de feito talibán significa “estudante do Islam ”. Estes estudantes elaboraron un programa que permitiría restaurar a paz en Afganistán, ademais de reforzar a lei islámica.
O movemento nacente foi apoiado e secundado pola maioría afgá, así como os residentes en Pakistán, que esperaban un período de paz e florecemento. Tras dez meses de asedio tomaron a capital, Kabul, o 26 de setembro de 1996. O presidente de Afganistán, Najibulá, foi asasinado e só nunhas poucas horas os novos dirixentes converteron os ideais de paz dos seus seguidores no sistema islámico máis radical do mundo.
Esta radicalización incluíu que as escolas foron pechadas – do mesmo xeito que a Universidade de Kabul -, as mulleres expulsadas dos seus postos de traballo, as televisións fosen estragadas e as fotografías prohibidas. Os homes debían deixarse medrar a barba e as mulleres foron obrigadas a utilizar a burka, cuxo uso ata o momento era optativa e non estaba estendido nas cidades.
As mulleres foron as grandes prexudicadas do novo sistema. Coa imposibilidade de desenvolver os seus antigos traballos como profesoras ou sanitarias, moitas delas fuxiron do seu país. Pero moitas outras quedáronse sometidas ás novas normas. Xa que os líderes talibán procedían das zonas rurais, onde a muller estaba moito máis relegada que nas cidades, impuxeron a sociedade que coñecían. No seu mundo a muller non tiña necesidade de estudar, e sempre fora cuberta en honor á tradición.
“ Prohíbense os vestidos elegantes e os adornos das mulleres nos hospitais. As mulleres están obrigadas a comportarse con dignidade, a camiñar con tranquilidade e absterse de mallar cos zapatos no chan pois produce ruído. Non se permite ás mulleres traballar en ningún campo, agás no sector médico. As que traballen nese sector non se sentarán nun vehículo ao lado do condutor. Ningunha muller afgá ten dereito a trasladarse nun mesmo vehículo con estranxeiros.”
Intelectuais musulmáns critican ao réxime talibán polo seu escaso coñecemento da historia afgá e do Corán. Os seus métodos, criticados en todo o mundo por islamistas recoñecidos, son os propios dun grupo fundamentalista obcecado con impor unhas normas propias, que non forman parte do Islam; aínda que eles se apoien na interpretación coránica para levaras a cabo.
Na historia de todos os países, sempre houbo grandes paradoxos. No caso dos talibán hai que mencionar que foi Estados Unidos quen alimentou o espírito radical deste movemento con armas, información e recrutamento para que fixesen fronte aos rusos. Tamén apoiou os radicais entre os anos 1994 e 1996, a través do seu aliado Pakistán e A Arabia saudita. A razón? Un importante gasoducto debía atravesar Afganistán e era necesaria a cooperación dos talibán.
Durante os primeiros anos de mandato taliban, moitas organizacións naceron para facerlles fronte, para criticar os seus métodos, para pedir axuda a occidente e erradicar a inxustiza, para denunciar o apoio gobernamental aos grupos terroristas. Poucos os escoitaron. Por desgraza, só despois do 11 de setembro (2001), co ataque a EUA, cobraron actualidade os talibán e mais aqules que levan anos denunciando a situación do pobo afgán.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
